Jedną z najczęstszych chorób, z którą borykają się ciężarne kobiety jest cukrzyca ciążowa, będąca skutkiem ubocznym radykalnych zmian hormonalnych zachodzących w organizmie przyszłej mamy. Choć zazwyczaj mija wraz z zakończeniem ciąży, nie należy jej lekceważyć, gdyż cukrzyca w ciąży może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zarówno dla samej kobiety jak i rozwijającego się płodu. Wcześnie wykryta może być regulowana samą dietą, zdarza się jednak, że konieczne jest również podawanie insuliny. Ze względu na fakt, iż cukrzyca ciężarnych rozwija się zazwyczaj w drugim trymestrze ciąży, to właśnie mniej więcej w połowie ciąży wykonuje się badanie przesiewowe w tym kierunku, czyli tzw. krzywą glukozową. Cukrzyca ciążowa: przyczyny Cukrzyca ciążowa to dość specyficzna jednostka chorobowa, dotykająca około 4% ciężarnych. Co powoduje cukrzycę w ciąży? Jej podłoże stanowią drastyczne zmiany hormonalne, które zachodzą w organizmie kobiety i prowadzą do nietolerancji węglowodanów. Dochodzi do tzw. insulinooporności, czyli stanu w którym produkowana przez trzustkę insulina blokowana jest częściowo przez inne hormony, a w efekcie w krwioobiegu notuje się zbyt wysokie stężenie glukozy. Dokładne przyczyny cukrzycy ciążowej nie są znane, nie wiadomo bowiem, dlaczego trzustka niektórych kobiet ciężarnych nie jest w stanie znieść zwiększonego zapotrzebowania na insulinę w tym okresie. Prawdopodobnie występują pewne predyspozycje genetyczne, do grupy zwiększonego ryzyka zalicza się jednak przede wszystkim kobiety: ze sporą nadwagą przed ciążą, u których w rodzinie występują przypadku cukrzycy typu II, chorujące na nadciśnienie tętnicze, z zespołem policystycznych jajników, po 35 roku życia, które przynajmniej raz poroniły, tzw. wieloródki, czyli które urodziły już przynajmniej dwójkę dzieci lub takie, które urodziły dziecko o wadze ponad 4 kilogramy, u których cukrzyca ciążowa pojawiała się we wcześniejszych ciążach. Ze względu na fakt, iż cukrzyca w ciąży nie musi dawać jakichkolwiek objawów, rutynowym badaniem wykonywanym u każdej ciężarnej na samym początku ciąży jest glukoza na czczo. W ciąży podwyższona glukoza na czczo jest wskazaniem do wcześniejszego wykonania testu pozwalającego zdiagnozować cukrzycę jakim jest tzw. krzywa cukrowa. Jeżeli wyniki oznaczenia glukozy na czczo są prawidłowe, test obciążenia glukozą wykonywany jest pomiędzy 24 a 28. tygodniem ciąży. Cukrzyca ciążowa – objawy Cukrzyca ciążowa w większości przypadków przez stosunkowo długi czas nie daje wyraźnych objawów. Ponadto, nawet jeśli pojawiają się objawy cukrzycy ciążowej, często są przez ciężarne lekceważone, ze względu na swój mało specyficzny charakter. Objawy wysokiego cukru to między innymi: zwiększone pragnienie – spowodowane przede wszystkim sporą utratą wody z moczem, a także szybkim wysychaniem błon śluzowych i skóry, częste oddawanie moczu – ze względu na fakt, iż glukoza to substancja osmotycznie czynna, kobiety cierpiące na cukrzycę ciążową mogą wydalać nawet 3 litry moczu na dobę. Jeżeli stężenie glukozy we krwi jest wysokie, może się również pojawić cukier w moczu, ospałość i chroniczne zmęczenie – pomimo zdrowej diety i aktywnego trybu życia ciężarna cały czas jest senna i apatyczna, napady głodu – spowodowane insulinoopornością i utrudnionym przedostawaniem się glukozy do tkanek. Najczęściej jednak to nie objawy, a nieprawidłowości w rutynowych badaniach kontrolnych, takie jak cukier w moczu czy też zbyt wysoki poziom glukozy na czczo, stanowią podstawę do dalszej diagnostyki pod kątem rozpoznania cukrzycy ciążowej. Skutki cukrzycy ciążowej Jeżeli u pacjentki zostanie zdiagnozowana cukrzyca ciążowa, konieczne jest wdrożenie odpowiedniej diety, a w razie konieczności również stosowanie domięśniowo zastrzyków z insuliną. Ciężarna musi nie tylko regularnie oznaczać sobie poziom cukru przy pomocy glukometru, ale również systematycznie odbywać wizyty kontrolne zarówno u lekarza ginekologa jak i diabetologa, dzięki czemu możliwe jest utrzymanie cukrzycy ciążowej pod kontrolą. Pozwala to zminimalizować niekorzystne skutki cukrzycy ciążowej dla zdrowia zarówno matki jak i dziecka. Powikłania cukrzycy ciążowej Niezdiagnozowana odpowiednio wcześnie lub też nieleczona cukrzyca ciążowa mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych zarówno u matki jak i u dziecka. Choć teoretycznie samo zwiększone stężenie glukozy w krwioobiegu nie wykazuje niekorzystnego wpływu na rozwijający się płód, może ono prowadzić do uaktywnienia innych mechanizmów patologicznych. W związku z tym powikłania cukrzycy ciążowej mogą być następujące: makrosomia, czyli wysoka masa urodzeniowa dziecka, przekraczająca 4 kg, co stanowi wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia, zwłaszcza u pierworódek, stan przedrzucawkowy, poród przedwczesny, zwiększone ryzyko poronienia, niedojrzałość metaboliczna układu oddechowego płodu, co skutkuje koniecznością podłączenia pod respirator po porodzie, bardziej intensywna żółtaczka noworodkowa, zwiększone ryzyko wad wrodzonych serca, nerek oraz cewy nerwowej, zwiększone prawdopodobieństwo zachorowania ciężarnej w ciągu najbliższych 15 lat na cukrzycę typu II, większe prawdopodobieństwo wystąpienia u dziecka w przyszłości nadwagi. Jak uniknąć cukrzycy ciążowej? Ze względu na fakt, iż nie do końca został poznany dokładny patomechanizm i czynniki odpowiadające za występowanie cukrzycy ciążowej, zapobieganie jej wystąpieniu praktycznie nie jest możliwe. Z pewnością dbanie o zdrową dietę, aktywność fizyczną oraz prawidłową masę ciała przed ciążą zmniejsza w pewien sposób ryzyko jej wystąpienia, jednak nie eliminuje go całkowicie. Skoro nie można się przed nią w 100% uchronić, warto zadbać o to by cukrzyca ciężarnych została w porę wykryta i nie miała poważnych skutków dla matki i dziecka. Dużą rolę odgrywa tu odpowiednia profilaktyka, która obejmuje badania przesiewowe wykonywane zarówno na początku, jak i w drugiej połowie ciąży. Cukrzyca ciążowa – diagnoza (testy) Profilaktyka cukrzycy ciążowej obejmuje tak naprawdę dwa testy, wykonywane w różnych okresach ciąży. Badanie glukozy w ciąży lekarz zazwyczaj zleca w czasie pierwszej wizyty lekarskiej. Jest to badanie glukozy na czczo i ma na celu sprawdzenie, czy być może kobieta nie cierpiała na niezdiagnozowaną cukrzycę jeszcze przed porodem. Jeżeli wynik jest prawidłowy, kolejny test wykonuje się dopiero pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży. Gdy jednak już w tym badaniu uzyskuje się wyniki powyżej dopuszczalnych norm, test obciążenia glukozą w ciąży powinien być wykonany jeszcze w pierwszym trymestrze. Krzywa cukrowa w ciąży, fachowo określana jako doustny test tolerancji glukozy (OGGT) polega na wykonaniu w ciągu dwóch kolejnych godzin trzech oznaczeń: poziomu zero czyli glukozy na czczo, a następnie po zażyciu 75g czystej glukozy rozpuszczonej w szklance wody: oznaczenia po 1 godzinie od spożycia glukozy, oznaczenia po 2 godzinach. Aby badanie było wiarygodne i odzwierciedlało faktyczny stan organizmu pacjentki, musi ona być na czczo, czyli ostatni posiłek zjeść najpóźniej około 12 godzin przed badaniem. Glukoza powinna być spożyta maksymalnie w ciągu 5 minut od dokonania pierwszego oznaczenia, najlepiej wypita „duszkiem”, a pacjentka przez cały okres badania powinna pozostawać w pozycji siedzącej, nie wykonując żadnych intensywnych ruchów, gdyż ma to wpływ na końcowe wyniki badań. Jeśli chodzi o badanie jakim jest tzw. krzywa cukrowa, normy różnią się pomiędzy poszczególnymi oznaczeniami, dlatego też ich interpretacji powinien dokonać lekarz ginekolog. Co ważne, krzywa cukrowa nie może być wykonana u pacjentek, u których oznaczenie glukozy na czczo przekracza 126mg/dl, ze względu na ryzyko wystąpienia powikłań po spożyciu glukozy. Najczęściej taki wynik jest podstawą do postawienia diagnozy jaką jest cukrzyca ciążowa. Niektórzy lekarze jednak, chcąc mieć pewność, mogą zlecić wykonanie u ciężarnej oznaczenia hemoglobiny glikolowanej, odzwierciedlającej przeciętne stężenie glukozy we krwi w ostatnich trzech tygodniach. Cukrzyca ciążowa – normy cukru Jakie są normy glukozy w ciąży? Jeżeli chodzi o rutynowo wykonywane badanie jakim jest glukoza na czczo, norma to wyniki poniżej 100mg/dl, podobnie jak w przypadku pacjentek nie będących w ciąży. Dokładnie tak samo wygląda norma dla pierwszego parametru oznaczanego w ramach krzywej cukrowej, jakim jest również glukoza na czczo. Dla próbek pobranych po godzinie od wypicia glukozy, prawidłowe wyniki nie powinny przekraczać 180mg/dl, natomiast po dwóch godzinach od kiedy została podana glukoza norma wynosi maksymalnie 140mg/dl. Kiedy diagnozowana jest cukrzyca ciążowa? Wyniki krzywej cukrowej świadczące o tym, że kobieta cierpi na nietolerancję glukozy, to minimum jedno przekraczające normę oznaczenie, bez względu na to, czy jest to wynik na czczo, czy też po podaniu 75 mg glukozy. W zależności od tego, jak duże są te odchylenia w stosunku do zakresów prawidłowych, lekarz decyduje o wdrożeniu odpowiedniego leczenia. Leczenie cukrzycy ciążowej Jeżeli u ciężarnej zostanie zdiagnozowana cukrzyca ciążowa, leczenie powinno zostać wdrożone dopiero po konsultacji z lekarzem diabetologiem. To właśnie on na podstawie uzyskanych wyników badań zadecyduje, jak powinno wyglądać leczenie cukrzycy ciążowej. Zazwyczaj u większości ciężarnych głównym elementem terapii jest wdrożenie odpowiedniej diety, która umożliwia utrzymywanie cukru na bezpiecznym poziomie, który na czczo nie powinien przekraczać 90mg/dl, a po posiłku wynosić maksymalnie 120mg/dl. Utrzymanie takich wyników przy stosowaniu jedynie diety nie jest z pewnością łatwym zadaniem, jednakże pozwala uniknąć konieczności stosowania preparatów farmakologicznych. Oprócz wdrożenia odpowiedniej diety niezbędne jest również kontrolowanie poziomu cukru 3-4 razy dziennie za pomocą glukometru i wykonywanie odpowiednich notatek, niezbędnych diabetologowi do oceny skuteczności leczenia. Zazwyczaj też zaleca się, by ciężarna spożywała mniejsze posiłki, ale częściej (nawet 7-8 posiłków dziennie). Przy cukrzycy ciążowej, insulina stosowana podskórnie zawsze jest rozwiązaniem ostatecznym, stosowanym dopiero wtedy, gdy leczenie za pomocą diety nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Insulina w cukrzycy ciążowej podawana jest pacjentkom zarówno za pomocą penów jak również pomp insulinowych. Im później jednak zostanie wdrożona, tym lepiej dla ciężarnej i dla rozwijającego się płodu. Dieta przy cukrzycy ciążowej Dieta w cukrzycy ciążowej ma na celu utrzymanie poziomu glukozy we krwi na odpowiednio niskim poziomie (poniżej 90mg/dl na czczo i 120mg/dl po posiłku). Na szczęście pacjentka nie musi sama się z tym zmagać. W przypadku schorzenia jakim jest cukrzyca ciążowa, jadłospis planuje się wraz z lekarzem diabetologiem. Uwzględnia się przy tym zarówno wiek, wagę jak i aktywność fizyczną i etap ciąży pacjentki. Jakie są jednak najważniejsze wytyczne, jeśli chodzi o to jak powinna wyglądać dieta cukrzycowa? W ciąży należy pamiętać o tym, żeby: posiłki spożywać regularnie, maksymalnie co 3 godziny (najlepiej około 6 do 8 posiłków dziennie) w małych porcjach, ograniczyć spożycie węglowodanów i cukrów prostych, a także tłuszczów, gdyż odpowiadają one za gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi po posiłku, pić duże ilości wody, niewskazane są natomiast soki czy inne słodkie napoje, dieta była bogata w chude mięso, nabiał oraz ryby, wybierać raczej potrawy pieczone lub gotowane, niż smażone, wyeliminować słodycze oraz słone przekąski, wybierać produkty pełnoziarniste i warzywa bogate w błonnik, unikać owoców bogatych w cukry proste. Ze względu na fakt, iż owoce i warzywa są doskonałym źródłem witamin i mikroelementów dla przyszłej mamy, a także mogą być dobrą przekąską, wiele kobiet zastanawia się jakie owoce można jeść przy cukrzycy ciążowej? Należy wybierać te, które zawierają stosunkowo niewielką ilość cukrów prostych. Bez ograniczeń można więc spożywać: arbuzy, truskawki, melony, grejpfruty – które zawierają maksymalnie 5% cukrów prostych, borówki, morele, mandarynki, ananasy, brzoskwinie, wiśnie, porzeczki, czarne jagody, czereśnie, gruszki, jabłka, jeżyny, maliny, pomarańcze – w przypadku których węglowodany nie przekraczają 10%. Jeżeli jednak stosowanie diety nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczne jest przyjmowanie insuliny. Dietę należy w tym wypadku jednak kontynuować aż do porodu i powrotu poziomu cukru do normy. Cukrzyca ciążowa a poród Jak wygląda poród z cukrzycą ciążową? Ze względu na fakt, iż najczęstszym powikłaniem cukrzycy ciążowej jest duża masa płodu czyli tzw. makrosomia, kobiety cierpiące na cukrzycę w ciąży najczęściej są poddawane cesarskiemu cięciu. Bezwzględnym wskazaniem do jego wykonania jest masa płodu powyżej 4 kg u pierworódki, u której poród siłami natury mógłby być bardzo niebezpieczny. Taka masa płodu nie jest natomiast niestety niczym niezwykłym u kobiet, u których została zdiagnozowana cukrzyca ciążowa. Poród drogą cesarskiego cięcia najczęściej ma miejsce przed planowanym terminem porodu, jednak nie wcześniej niż po ukończeniu 37. tygodnia ciąży. Ze względu na fakt, iż w przypadku schorzenia jakim jest cukrzyca ciążowa, zagrożenia dla dziecka bezpośrednio po porodzie mogą być spore, przy narodzinach koniecznie musi być obecny lekarz neonatolog. U tych noworodków zaraz po porodzie często obserwowana jest przede wszystkim hipoglikemia, spowodowana nadprodukcją insuliny przez ich własną trzustkę. Neonatolog jest również w stanie ocenić ogólny stan dziecka i wykryć ewentualne wrodzone wady rozwojowe, niezdiagnozowane do tej pory w trakcie badań USG. U większości kobiet cukrzyca ciążowa przemija od razu po porodzie, jednak przez mniej więcej 2-3 miesiące muszą one jeszcze pozostać pod opieką poradni diabetologicznej, aż do momentu kiedy lekarz zyska pewność, że wszystko wróciło do normy.

Kontrola matki i dziecka po porodzie. Prof. Czajkowski zaznaczył, że cukrzyca nie jest wskazaniem do cięcia cesarskiego, ale jej powikłania - tak. Mogą to być zbyt duża masa płodu, nadciśnienie, zmiany naczyniowe. Zwrócił uwagę, że noworodek urodzony przez kobietę z cukrzycą może mieć niedocukrzenie.

Nie wiem czy toksoplazmoza objawia się krwawieniami.. Krwawienia mogą się zdarzyć w ciąży na dalszym etapie, w pierwszym trymestrze zazwyczaj nie oznaczają niczego dobrego, tym bardziej jeśli występuje przy nich ból. Przy wczesnym poronieniu ból występuje zazwyczaj tylko w pierwszym dniu krwawienia i jest bardzo mocny.

Naturalną konsekwencją łączenia się ludzi w związki i ewolucyjnym efektem życia (a raczej pożycia) intymnego są dzieci. Dla kobiet, które mają cukrzycę, ciąża to nie lada wyzwanie. Na co warto zwrócić wtedy szczególną uwagę? W okresie oczekiwania na dziecko kluczowe znacznie ma samokontrola. Im wyniki glikemii bardziej zbliżone do fizjologicznych, tym mniejsze ryzyko dla zdrowia rozwijającego się dziecka. Zobacz także: Cukrzyca a związki i życie intymne Ciąża dużego ryzyka Cukrzyca i ciąża łącza się w dwójnasób, u części dotychczas zdrowych kobiet w ciąży diagnozuje się cukrzycę ciążową. Cukrzycę ciążową leczy się zazwyczaj odpowiednią dietą, a czasem też insulinoterapią. Wyleczenie następuje w momencie, gdy rodzi się dziecko. Panie z cukrzycą ciążową muszą tylko pamiętać, że ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. w przyszłości jest u nich większe, niż u kobiet bez cukrzycy w ciąży. Innym rodzajem jest cukrzyca „przedciążowa” i określa każdy rodzaj cukrzycy, który zdiagnozowany był przed ciążą – w znacznej większości przypadków jest to cukrzyca typu 1. Gdy kobieta z cukrzycą typu 1. dowiaduje się, że jest w ciąży, powinna jak najprędzej udać się nie tylko do ginekologa, ale także diabetologa. Odpowiednie glikemie są dla rozwoju dziecka ogromnie ważne – duże wahania glikemii, szczególnie w pierwszych miesiącach ciąży, mogą negatywnie wpłynąć na rozwój malucha. Częste hiperglikemie powodują z kolei makrosomię, czyli nadmierną masę płodu w stosunku do wieku ciąży. Dziecko z makrosomią ma jednak nie tylko dużą wagę urodzeniową (waga wynika z nadmiaru tkanki tłuszczowej), ale może mieć także nie do końca rozwinięte wszystkie narządy. W konsekwencji dziecko ma większe ryzyko nadwagi, otyłości, nadciśnienia czy cukrzycy typu 2. w przyszłości i innych problemów zdrowotnych także zaraz po a insulinoterapia W wyniku hormonalnej burzy, w poszczególnych trymestrach bardzo zmienia się poziom zapotrzebowania na insulinę: pierwszy trymestr − kobiety z cukrzycą często mają hipoglikemię i muszą zmniejszać dotychczasowe dawki insuliny, drugi trymestr − zapotrzebowanie zaczyna delikatnie rosnąć, czyli wraca do normalnego zapotrzebowania, trzeci trymestr – zapotrzebowanie rośnie zdecydowanie, kobiety z cukrzycą muszą wtedy dawać dwu-, trzy- albo nawet czterokrotnie większe dawki insuliny niż normalnie. Z powyższych powodów bardzo skrupulatna samokontrola cukrzycy w ciąży jest więc nieodzowna, a sporym ułatwieniem w prowadzeniu samokontroli może być pompa insulinowa z systemem ciągłego monitoringu glikemii (CGM). W ramach akcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy „Program Leczenia Osobistymi Pompami Insulinowymi Kobiet Ciężarnych z Cukrzycą”, kobiety z cukrzycą typu 1. planujące ciążę lub będące w pierwszych tygodniach mogą wypożyczyć pompę z CGM z biorącej udział w programie poradni. Zestawy infuzyjne i sensory do ciągłego monitoringu są wtedy bezpłatne. Program obejmuje też planowanie ciąży, bo dobre glikemie są nie tylko kluczowe, by do zapłodnienia w ogóle doszło, ale także, by minimalizować ryzyko wad rozwojowych w czasie, gdy tworzą się wszystkie organy, czyli w pierwszym trymestrze. Najważniejszym zaleceniem lekarzy diabetologów i ginekologów jest to, by ciążę planować, a nie „wpadać”. Bo cukrzyca to już nie tylko problem przyszłej mamy. To problem, który od razu może przyczynić się do problemów zdrowotnych jej dziecka. Może, ale nie musi, i wiele kobiet rodzi zdrowe dzieci, a ich ciąża przebiega zupełnie normalnie. Warto się starać z cukrzycą podwójnie!

Początki ciąży zaniepokoiły mnie tym, że mimo iż bardzo mało jadłam, przytyłam 10 kg do 23. tygodnia ciąży. Glukoza we krwi w 12. tygodniu ciąży - 80 mg. Pierwsze wyniki glukozy 75 g, w 23. tyg. wynosiły: na czczo 85 mg, po 1 h 168 mg, po 2 h 153 mg. W związku z wynikami przy

Teksty na stronie powstały w oparciu o materiały opracowane przez: prof. dr hab. n. med. Ewa Wender-Ożegowska - Klinika Rozrodczości, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu mgr zdrowia publicznego Danuta Olejniczak - Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Co to jest cukrzyca ciążowa? U pewnego odsetka kobiet ciężarnych przejściowe pogorszenie metabolizmu glukozy i insuliny przekracza możliwości kompensacyjne trzustki, wskutek czego rozwija się klinicznie jawna nietolerancja glukozy, określana mianem cukrzycy ciążowej (GDM). Stanowi ona ponad 80% wszystkich przypadków zaburzeń tolerancji węglowodanów w czasie ciąży, a ponieważ niesie za sobą możliwość występowania wielu zaburzeń dotyczących zarówno matki, jak i płodu, a później noworodka i dziecka, w dalszym etapie jego rozwoju osobniczego, zasadnicze znaczenie ma jej rozpoznanie i zastosowanie prawidłowego leczenia. Obecne opracowania epidemiologiczne różnie szacują częstość występowiania GDM: od około 3% populacji ciężarnych do 12% i więcej. Trudności w ocenie rozpowszechnienia są związane ze zróżnicowaniem badanych populacji, jak również z zastosowaniem niejednorodnych protokołów diagnostycznych. Dane dla Polski mówią o 3,4% ciężarnych, trzeba jednak podkreślić, że pochodzą one sprzed kilkunastu lat. Należy zatem spodziewać się, że w chwili obecnej odsetek ciężarnych z cukrzycą ciążową jest większy. Nawet jednak, jeżeli założymy, że częstość występowania GDM w ciągu ostatnich lat nie zmieniła się, to biorąc pod uwagę roczną liczbę porodów (w 2008 - 413 000, w 2009 - około 450 000), oznacza to populację około 15 tysięcy kobiet ciężarnych z tym powikłaniem położniczym. Jak wszystkie typy cukrzycy jej rozwój związany jest więc z nieprawidłową przemianą glukozy, podstawowego źródła energii w komórkach. W konsekwencji dochodzić może do podwyższonego stężenia cukru we krwi, co ma niestety niekorzystny wpływ zarówno na przebieg ciąży, jak i na rozwój Pani dziecka. Wg definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) cukrzyca ciążowa (GDM) jest to zaburzona tolerancja węglowodanów, która u danej pacjentki po raz pierwszy rozwinęła się w danej ciąży lub po raz pierwszy została w czasie ciąży wykryta. Cukrzyca w ciąży może występować jako: 1. Cukrzyca przedciążowa (PGDM, pregestational diabetes mellitus) — gdy w ciążę zachodzi kobieta chorująca już na cukrzycę (niezależnie od typu choroby). 2. Hiperglikemia po raz pierwszy rozpoznana w trakcie ciąży. Każde powikłanie ciąży jest przyczyną zmartwienia ciężarnej i jej rodziny, ale w tym wypadku mamy dla Pani dobrą wiadomość. Ciężarna może sobie i dziecku pomóc, a nawet zapobiec rozwojowi powikłań towarzyszących GDM przez odpowiednią dietę, aktywność fizyczną, kontrolę masy ciała, nie tylko w czasie ciąży, ale już przed zapłodnieniem. Odpowiednie zachowania prozdrowotne dają olbrzymią szansę na szczęśliwe zakończenie ciąży. Po ciąży powikłanej cukrzycą ciążową poziomy cukru na ogół wracają do normy już kilka dni po porodzie. Ale niestety musi Pani pamiętać, że przebyta cukrzyca ciążowa stanowi czynnik ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości, jak również ponownego rozwoju tego powikłania w kolejnej ciąży. Dlatego warto, po szczęśliwym rozwiązaniu, nie zapominać o wprowadzonych zaleceniach dietetycznych, o aktywności fizycznej i o okresowej kontroli poziomu cukru. Czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej Ciężarne, u których stwierdzamy występujące poniżej czynniki stanowią grupę zwiększonego ryzyka rozwoju GDM: nadwaga przed ciążą (gdy masa ciała jest wyższa ponad 20% od idealnej masy ciała), wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy (rodzice, rodzeństwo), stwierdzana przed ciążą podwyższona glikemia na czczo lub upośledzona tolerancja glukozy, urodzenie dużego dziecka w poprzedniej ciąży (>4000g), niepowodzenia położnicze w poprzednich ciążach (poronienia, wady rozwojowe, obumarcia wewnątrzmaciczne), cukrzyca ciążowa w poprzedniej ciąży, wiek powyżej 35 lat, stwierdzenie cukru w moczu lub zwiększonej ilości płynu owodniowego. Natomiast niskie ryzyko zagrożenia GDM występuje w przypadkach, gdy: ciężarna należy do grupy etnicznej o niskiej częstości cukrzycy, nie stwierdzono cukrzycy u rodziców i rodzeństwa, wiek ciężarnej jest poniżej 25 lat, przed ciążą wystepowała prawidłowa masa ciała, a w tej ciąży przyrost masy ciała jest prawidłowy i żaden z pomiarów przypadkowej glikemii nie przekracza wartości prawidłowych. Diagnoza cukrzycy ciążowej Pierwszym zalecanym badaniem w ciąży jest oznaczenie glikemii na czczo przy pierwszym badaniu krwi. Jeśli poziom glukozy u ciężarnej bez czynników ryzyka jest poniżej 92 mg/dl, można stwierdzić, że nie ma ona zaburzeń tolerancji węglowodanów i diagnostyka w kierunku cukrzycy ciążowej powinna zostać przeprowadzona kolejny raz między 24-28 tygodniem ciąży. Wszystkie ciężarne z wymienionymi powyżej czynnikami ryzyka, w czasie pierwszej wizyty w ciąży powinny mieć wykonany test obciążenia 75g glukozy (OGTT) po uprzedniej kontroli glikemii na czczo. Dotyczy to również ciężarnych bez czynników ryzyka, których zbadany poziom mieścił się w przedziale 92-125 mg/dl. Zgodnie ze Standardami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą oraz zaleceniami PTD w sytuacji stwierdzenia glikemii na czczo powyżej lub równej 126 mg/dl należy odstapić od wykonania obciążenia i rozpoznać jawną cukrzycę. Jeśli wynik OGTT jest prawidłowy u ciężarnej ze stwierdzanymi czynnikami ryzyka, należy go powtórzyć między 24-28 tygodniem ciąży, a nie stwierdzać, że ciężarna nie ma tej choroby. Niezależnie od czasu trwania ciąży kobiety z nieprawidłową glikmią na czczo lub w przeprowadzonym teście OGTT wymagają wdrożenia opieki diabetologicznej zgodnie z zaleceniami PTD i PTGiP. Rutynowym postępowaniem jest zalecenie samokontroli glikemii, stosowanie diety z ograniczeniem węglowodanów prostych, a w razie braku jej skuteczności - insulinoterapii. Należy jednak podkreślić, że właściwym ukończeniem diagnostyki cukrzycy ciążowej jest kontrolna krzywa obciążenia 75 g glukozy wykonywana 6 tygodni po porodzie - wtedy można ostatecznie potwierdzić, że zaburzenia tolerancji glukozy miały przemijający charakter i ustąpiły po zakończeniu ciąży. Nawet w przypadku prawidłowego wyniku testu obciążenia glukozy po połogu, powinno się zalecić wszystkim pacjentkom po przebytej GDM, co najmniej raz w roku kontrolę glikemii na czczo, a przed kolejną planowaną ciążą warto wykonać test obciążenia 75 g glukozy. Możliwe powikłania Cukrzyca ciążowa rozwija się typowo w drugiej połowie ciąży, kiedy gwałtownie rośnie poziom diabetogennych hormonów. Jednak jeśli podwyższone wartości poziomu cukru wystąpią na początku ciąży (niewykryta cukrzyca, bądź nieodpowiednio leczona) rośnie niestety ryzyko poronień lub rozwoju wad rozwojowych u płodu. W drugiej połowie ciąży podwyższone poziomy cukru u ciężarnej prowadzą do nadmiernego przechodzenia glukozy przez łożysko do płodu (przekarmiania), czego konsekwencją jest jego nadmierne wzrastanie oraz szereg zaburzeń metabolicznych. Duży płód to ryzyko powikłań okołoporodowych, czyli przedłużającego się porodu, urazów, a także niestety niedotlenienia płodu i w konsekwencji złego rozwoju neurologicznego na całe życie. Ponadto, charakterystyczna dla matczynej hiperglikemii w drugiej połowie ciąży jest tzw. fetopatia cukrzycowa. Mianem tym określa się zespół zaburzeń noworodkowych (bądących skutkiem hiperinsulinemii płodowej w drugiej połowie ciąży) takich jak: nadmierna masa urodzeniowa, przerost narządów (organomegalia), przerost tkanek, w których metabolizm glukozy zależy od insuliny, nadmierne otłuszczenie, hipoglikemia, hiperbilirubinemia, zaburzenia elektrolitowe i niedojrzałość płuc w stosunku do wieku ciążowego. Dodatkowo konsekwencją stałego dowozu nadmiernej ilości glukozy od matki, w przypadku nieleczonej cukrzycy i przetrwałej nadmiernej produkcji insuliny przez płód, jest ryzyko niedocukrzenia płodu w okresie okołoporodowym. Z tego powodu noworodki matek z cukrzycą powinny mieć zbadaną w pierwszych godzinach po porodzie glikemię i w razie zbyt niskiego poziomu cukru (poniżej 30 mg/dl) muszą mieć podaną glukozę. W wielu badaniach stwierdzono, iż nawet łagodna hiperglikemia u matki zdecydowanie negatywnie wpływa na rozwój płodu, a jej nasilenie w ostatnich tygodniach ciąży przyczynia się szczególnie do występowania wewnątrzmacicznych obumarć płodów. Tą glikemią, która powoduje już wzrost częstości makrosomii oraz podwyższonego stężenia bilirubiny i zbyt niskiego stężenia wapnia, a także wzrost ryzyka obumarć wewnątrzmacicznych, jest średnia dobowa glikemia przekraczająca 110 mg/dl. Należy pamiętać, że wykrycie cukrzycy ciążowej i odpowiednie leczenie powoduje, że ciężarna z cukrzycą, pomimo swojej choroby, może urodzić całkowicie zdrowe dziecko. Do powikłań matczynych, charakterystycznych dla cukrzycy ciążowej należy: większy odsetek porodów zabiegowych, cięć cesarskich i porodów indukowanych, urazy okołoporodowe (uszkodzenia dróg rodnych i krocza), zwiększona okołoporodowa utrata krwi. Ponadto w ciąży powikłanej cukrzycą częściej obserwuje się nadciśnienie indukowane ciążą i stan przedrzucawkowy. Aktywność fizyczna Aktywność ruchowa jest drugim, poza dietą, podstawowym elementem leczenia cukrzycy ciążowej, częto niestety ograniczana przez kobiety ciężarne. Ciąża nie jest przeciwwskazaniem dla aktywności ruchowej, jedynie określone powikłania położnicze mogą stanowić wskazanie do czasowego ograniczenia wysiłku fizycznego. W ciąży szczególnie zalecane jest pływanie, specjalnie dobrane zestawy ćwiczeń (tzw. „aerobik dla ciężarnych”), turystyka piesza, czy „nordic walking”. Z oczywistych przyczyn nie są zalecane sporty o wysokim ryzyku urazu. Regularne ćwiczenia fizyczne podczas ciąży pomagają nie tylko w uzyskaniu prawidłowych wyników glikemii, ale również w zmniejszeniu takich dolegliwości, jak bóle pleców czy uczucie zmęczenia. Utrzymanie sprawności ruchowej w ciąży to znaczy wykonywanie bezpiecznych, łagodnych ćwiczeń co najmniej trzy razy w tygodniu, oczywiście po uzgodnieniu ze swoim lekarzem prowadzącym, czy nie ma przeciwwskazań. Ponieważ wykonywane ćwiczenia fizyczne, podobnie jak insulina, powodują spadek poziomu cukru, należy przed przystąpieniem do nich zastosować się do zaleceń ogólnych: W czasie ćwiczeń należy mieć zawsze przy sobie produkt zawierający cukier prosty (cukierka lub sok owocowy o objętości małej szklanki) Przed rozpoczęciem ćwiczeń, spaceru trwających dłużej niż 30 minut należy zjeść owoc lub inny równoważnik zawierający ok. 15 g węglowodanów (1,5 WW). Jeśli ćwiczenia będą wykonywane zaraz po spożytym posiłku, należy zakąskę zjeść po ich zakończeniu. Jeśli ćwiczenia są 2 godziny po spożytym posiłku, należy zjeść zakąskę bezpośrednio przed nimi. Wysiłek fizyczny zmiejsza ilość tkanki tłuszczowej, powoduje lepsze spalanie glukozy, zmniejsza insulinooporność, dzięki czemu łatwiej o dobre poziomy cukru. Oto kilka prostych ćwiczeń: Ćwiczenia zalecane w ciąży - nawet słabo wysportowanym kobietom: pływanie aqua aerobic regularne sparcery fitness - odpowiedni program dla kobiet w ciąży ćwiczenie Kegla (mięśnie krocza) joga jazda na rowerze stacjonarnym body Ball pilates Sporty niezalecane lub zabronione podczas ciąży: wszystkie sporty zespołowe bieganie powyżej 3 km dziennie jazda konna jazda na rowerze w terenie pagórkowatym narciarstwo alpejskie aerobik i tańce akrobatyczne skoki do basenu nurkowanie surfing żeglarstwo sporty walki gra w tenisa wspinaczka górska PAMIĘTAJ! Ustal ze swoim lekarzem sposób postępowania przed rozpoczęciem aktywności fizycznej, w jej trakcie i po jej zakończeniu. Po porodzie Bezpośrednio po porodzie należy, z uwagi na ryzyko spadku cukru u dziecka, zmierzyć u niego poziom glukozy. Jeśli poziom jest za niski (poniżej 30 mg/dl) należy podać glukozę dożylnie, bowiem na ogół w tych pierwszych godzinach ilość pokarmu u matki jest znikoma. W pewnych sytuacjach, jeśli noworodek będzie miał tendencje do niskich cukrów, które mogą jeszcze indukować pewne zaburzenia adaptacyjne, Pani dziecko będzie przekazane na oddział noworodkowy celem ściślejszej obserwacji. Dzieci matek z cukrzycą, nawet urodzone o czasie, mają większą skłonność do żółtaczek noworodkowych, która jest konsekwencją podniesionego poziomu bilirubiny w ich surowicy. Żółtaczka noworodkowa mija na ogół po kilku dniach, ale jeśli jest zbyt wysoka, dziecko musi zostać na oddziale i czasem wymaga specjalnej fototerapii, która powoduje szybsze jej znikanie. Cukrzyca ciążowa stanowi ryzyko rozwoju cukrzycy oraz otyłości po ciąży u Pani dziecka i dlatego należy od pierwszych jego miesięcy chronić je przed przekarmianiem, a także nadmiernym przybieraniem na wadze. Jeśli zmiany wynikające ze stopy cukrzycowej są poważne, skonsultuj się z lekarzem, zanim zaczniesz ćwiczyć, gdyż możesz je pogorszyć. Aby zapobiegać stopie cukrzycowej, codziennie: Sprawdzaj swoje stopy, czy nie ma na nich ran. Myj i dokładnie osuszaj stopy czystym ręcznikiem. Nawilżaj stopy kremami i balsamami.

Objawy cukrzycy ciążowej są dość charakterystyczne. Obejmują zwiększone pragnienie i częstsze niż zwykle sięganie po napoje, wielokrotne bieganie do toalety w celu oddania moczu oraz permanentne uczucie zmęczenia pomimo unikania wysiłku. Zobacz film: "Cukrzyca ciążowa" Sygnałem alarmowym dla kobiety ciężarnej powinna być obecność cukru w moczu w wynikach badań kontrolnych. Cukrzyca ciężarnych (ang. Gestational Diabetes Mellitus – GDM) pojawia się u kobiet w ciąży, które do momentu zapłodnienia nie miały problemów z poziomem cukru we krwi. spis treści 1. Cukrzyca ciężarnych 2. Objawy cukrzycy w ciąży 3. Zagrożenia cukrzycy ciążowej dla matki i dziecka 4. Badania diagnozujące cukrzycę ciążową rozwiń 1. Cukrzyca ciężarnych Cukrzyca ciążowa jest przejściowym zaburzeniem endokrynologicznym. Rozpoznaje się ją na podstawie hiperglikemii, czyli podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Czasami obecność cukru wykrywa się również w moczu. Cukrzyca ciążowa pojawia się u dotąd zdrowych kobiet, które nie chorowały nigdy na cukrzycę. Jeśli problemy z hiperglikemią pojawiają się dopiero w ciąży mówi się o tzw. cukrzycy ciężarnych. Choroba zazwyczaj ustępuje całkowicie po urodzeniu dziecka. Cukrzyca w ciąży stanowi jednak zagrożenie dla matki i dziecka. Ponadto, u 30-50 proc. kobiet z cukrzycą ciążową w ciągu najbliższych 15 lat często rozwija się cukrzyca typu 2. Za główną przyczynę cukrzycy ciążowej uznaje się zmiany hormonalne związane z ciążą. Hormony wydzielane przez łożysko mogą wywoływać insulinooporność, czyli zmniejszoną wrażliwość tkanek na insulinę. Poza tym w ciąży zwiększona zostaje produkcja glukozy przez wątrobę. U około 8% kobiet ciężarnych trzustka nie jest w stanie zaspokoić zwiększonego zapotrzebowania na insulinę. Rozwija się wówczas cukrzyca ciążowa, występująca przeważnie w trzecim trymestrze ciąży. PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Czy wyniki wskazują na cukrzycę ciążową? - odpowiada lek. Jarosław Maj Czy cukrzyca wraca w drugiej ciąży? - odpowiada dr n. med. Andrzej Niedzielski Czy wahania glukozy mogą zwiastować cukrzycę ciążową? - odpowiada lek. Łukasz Wroński Wszystkie odpowiedzi lekarzy 2. Objawy cukrzycy w ciąży Wielomocz – glukoza to substancja osmotycznie czynna, zatrzymuje wodę i wiąże ją ze sobą. Cukrzyca w ciąży objawia się częstym oddawaniem moczu, nawet powyżej 3 l na dobę. Często występuje również tzw. cukromocz, czyli wydalanie glukozy z moczem. Duże pragnienie – zwiększona utrata wody z moczem skutkuje odczuwaniem dużego pragnienia, szybkim wysychaniem błon śluzowych i skóry i potrzebą ciągłego uzupełniania płynów. Jednym z objawów cukrzycy w ciąży jest więc częste spożywanie napojów, wody. Napady głodu – z powodu braku insuliny, glukoza znajdująca się we krwi nie może dostać się do tkanek, w których mogłaby zostać zużyta. Organizm zatem, pomimo normalnej lub nawet zwiększonej podaży jedzenia, odczuwa głód. Senność, zmęczenie, spadek wagi ciała – pomimo racjonalnego żywienia i unikania wysiłku. Nagły przyrost wagi ciała w ciąży i nieproporcjonalnie duży wzrost płodu w stosunku do stopnia zaawansowania ciąży. 3. Zagrożenia cukrzycy ciążowej dla matki i dziecka Cukrzyca w ciąży grozi porodem przedwczesnym, rozwojem stanu przedrzucawkowego i zwiększa prawdopodobieństwo cesarskiego cięcia. Cukrzycę ciężarnych określa się jako nietolerancję węglowodanów występującą w ciąży. Dla płodu cukrzyca może mieć negatywne skutki, np. powoduje zaburzenia rozwojowe (wady wrodzone cewy nerwowej i serca), śmierć wewnątrzmaciczną płodu lub makrosomię, czyli nadmierny rozwój dziecka w łonie matki. Waga ciała noworodka może sięgać nawet 4 kg, ponieważ insulina działa na płód jak hormon wzrostu. Z powodu tak dużej masy ciała dziecka poród często musi się odbyć metodą cesarskiego cięcia, by uniknąć ryzyka urazów okołoporodowych u noworodka (porażenia splotu ramiennego, uszkodzenia narządów wewnętrznych) czy dużych uszkodzeń pochwy i krocza rodzącej. Nadmiar moczu wydalanego przez płód w łonie matki może skutkować wielowodziem i często prowadzi do zbyt wczesnego porodu. Duża hiperglikemia u kobiety ciężarnej często powoduje kwasicę u płodu. Leczenie cukrzycy w ciąży powinno się wszcząć zaraz po rozpoznaniu choroby. Metodami leczenia są dieta cukrzycowa oraz w razie niepowodzenia – stosowanie insuliny. 4. Badania diagnozujące cukrzycę ciążową Cukrzycę ciążową rozpoznaje się na podstawie badań krwi bądź moczu. Każda przyszła mama ma robione testy z krwi pod kątem cukrzycy. Wykonuje się je dwukrotnie w czasie ciąży – na początku i między 24. a 28. tygodniem ciąży. Pierwszy test sprawdza stężenie glukozy we krwi na czczo. Prawidłowy wynik to mniej niż 100 mg/dl. Jeśli test wykazuje wyższe stężenie niż ustalona dla kobiet ciężarnych norma, na przełomie drugiego i trzeciego trymestru kobieta wysyłana jest na wykonanie testu obciążenia glukozą. Zalecany schemat wykrywania GDM może być dwustopniowy – obejmujący test przesiewowy (50 g) i diagnostyczny (75 g). W procesie diagnostycznym można pominąć test przesiewowy. Nie można rozpoznać GDM jedynie na podstawie nieprawidłowego wyniku testu przesiewowego, chyba że stężenie glukozy będzie wyższe lub równe 200 mg/dl (wtedy nie należy wykonywać testu diagnostycznego). Diagnostyka ciężarnych w kierunku cukrzycy ciążowej powinna być wykonywana przez wszystkich lekarzy położników w warunkach ambulatoryjnych. Prawidłowy wynik testu obciążenia glukozą powinien być niższy niż 140 mg/dl. Gdy wynik okazuje się nieprawidłowy, oznacza rozwój u ciężarnej cukrzycy ciążowej. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Paweł Baljon lekarz w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach.

. 320 80 488 482 91 389 129 338

czy została wam cukrzyca po ciąży